(بسم الله الرحمن الرحیم)
امروزه بازیهای کامپیوتری در سطح بسیار گسترده در دسترس کودکان قرار دارد، در حالی که برخی از والدین از تاثیرات این بازیها چندان آگاه نیستند.
به گفته کارشناسان بازیهای کامپیوتری برای کودکان بالاخص در سنین پایین در افزایش برخی مهارتهای شناختی چون هماهنگی دست و چشم، تصمیمگیری و داشتن استراتژی خاص بسیار مفید است ولی تاثیر همین بازیها بر رفتارهای اجتماعی کودکان چه خواهد بود؟
در این گزارش به اختصار به تاثیر بازیهای کامپیوتری بر رفتارهای اجتماعی کودکان پرداختهایم:
به گفته کارشناسان بازیهای کامپیوتری، تاثیر این بازیها بالاخص در کودکانی که زمان زیادی را صرف آن میکنند، چندان مثبت نیست.
_کوچک شدن قسمتی از مغز که وظیفه کنترل رفتارهای اجتماعی را به عهده دارد
چنین کودکان همچون هم سنسالانشان که تلویزیون زیاد تماشا میکنند، از احساسات خشونتآمیز اشباع میشوند.
مطالعات دانشگاهی کودکانی که اصطلاحا از کامپیوترهایشان آویزان هستند، از طریق ام.آر.آی و اسکن مغزی تاییدکننده این مطلب بود که آن قسمت از مغز که وظیفه رفتارهای اجتماعی و همچنین مهارتهای شناختی را دارد، نسبت به حالت طبیعی کوچکتر شده است.
_جابجایی نقش والدین و فرزندان؛ فرزند هوشمند احترامی برای والدین ناآگاه خود قائل نیست
بر اساس مقاله علمی که در ژورنال «آینده کودکان» منتشر شد، علاقه کودکان برای آموزش کامپیوتر به والدینشان خیلی بیشتر از علاقه والدین برای آموزش به کودکانشان است.
براساس این تئوری، این جابجایی نقش در کودکان و والدین در ارتباط با کامپیوتر ممکن است باعث تضعیف اقتدار والدین شده و بیاحترامی کودکان به والدین ناآگاهشان (والدینی که علم کامپیوترشان کمتر از فرزندانشان است) شود.
البته در مواردی نیز این موضوع ممکن است که باعث ارتباط بیشتر کودکان و والدین در تبادل تجربیات و استحکام روابط کودکان و والدین شود.
_نداشتن مهارت در کنترل و مدیریت زندگی شخصی
مهارتهای اجتماعی در کاربران بازیهای کامپیوتری که در حد بسیار کم و یا متوسطی از این بازیهای استفاده میکنند، تقریبا به اندازه کسانی است که از این بازیهای استفاده نمیکنند.
البته این مورد درباره کسانی که زمان زیادی را به بازیهای کامپیوتری اختصاص میدهند، صدق نمیکند.
براساس تحقیقات به عمل آمده، میزان کنترل کودکانی معتاد به بازیهای کامپیوتری بر شرایط مختلف زندگیشان به مراتب کمتر از دیگر همسن و سالانشان است، اکثر این افراد در زمینه روابط اجتماعی و مشارکت در فعالیتهای اجتماعی تنبل هستند.
_کاهش رفتارهای مسالمتآمیز و افزایش رفتارهای خشن و تنشزا
پس از قتل و عام دانشآموزان دبیرستان کلمباین آمریکا در سال ۱۹۹۹ به دست دو دانشآموز دیگر، محققان و آموزگاران توجه بیشتری به بازیهای ویدیویی و کامپیوتری چون Doom نشان دادند، این بازی یکی از سرگرمیهای هرروزه یکی از دو دانشآموز قاتل این حادثه بود.
بسیاری از مطالعات نشان دهنده این مطلب است که بازیهای خشونتآمیز و برنامههای تلویزیونی خشن، میزان خشونت و پرخاشگری و تجاوز به حقوق دیگران نه تنها در کودکان که در بزرگسالان نیز افزایش میدهد و هرچه میزان زمانی که افراد صرف چنین برنامههایی میکنند افزایش یابد، این رفتار ضد اجتماعی نیز در آنها افزایش مییابد.
البته برخی بازیهای چون «کامبت فانی» Mortal Kombat حتی برای مدتی کوتاه میتواند میزان خشونت و ناسازگاری را در کودکان افزایش دهد.
بر اساس تحقیقات مجله «آینده کودکان»، کودکان اینچنینی در مواجهه با شرایط مختلف زندگی نیز از خود احساسات کمتری بروز میدهند و تمایل کمک به دیگران نیز در آن به شدت کاهش مییابد.
_کوچک شدن مغز و ایجاد ناهنجاری در قسمت سفید آن
بر اساس مطالعات محدودی که ۱۸ دانشجوی چینی انجام دادند و نتیجه آن نیز در ژورنال «PLos ONE» منتشر شد و همچنین بر اساس مقالهای علمی که در روزنامه «میل آنلاین» منتشر شد، کودکانی که حداقل ۸ ساعت در روز و ۶ روز در هفته با کامپیوتر بازی میکنند، مغزشان به طور کلی و یا در قسمتهایی به طرز نگرانکننده کوچک میشود، این موضوع از طریق اسکن و ام.آر.آی مشاهده و به اثبات رسیده است.
همچنین در اسکنهای انجام شده ناهنجاریهایی در قسمت سفید مغز که وظیفه همانگی میان مناطق مختلف مغز را به عهده دارد، مشاهده شده است.
دکتر «اریک سیگمن» در مقاله روزنامه «میل آنلاین» متذکر میشود که بازیهای کامپیوتری و همچنین استفاده زیاد از اینترنت میتواند علاوه آسیبهای شناختی، در مهارت بروز احساسات و همچنین قدرت تصمیمگیری کودکان تاثیرات منفی غیرقابل جبرانی بگذارد.
اکثر این کودکان به مرور در برقراری ارتباط با اعضاء خانواده، دوستان و همچنین افرادی که در مراحل مختلف زندگی وارد زندگیشان میشوند، به شدت دچار مشکل میشوند.
- گزارش: نرگس محمدی-فارس